RDC mu Nzira Ishobora Guteza Umutekano Muke
Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo (RDC) iri gukomeza kwinjira mu bihe by’impungenge, bitewe n’ikwirakwira ry’imvugo zimwe na zimwe zigaragara mu ruhame no mu bitangazamakuru bya Leta, abasesenguzi bemeza ko zitangiye gufata isura y’imvugo zihembera urwango rushingiye ku moko. Ibi biri kubaho mu gihe igihugu gihanganye n’ibibazo bikomeye by’umutekano, politiki n’ubukungu, bigatuma izo mvugo zifatwa nk’inkomyi ku rugendo rwo kubaka ubumwe n’ubwenegihugu busesuye.
Abasesenguzi ba politiki n’abakurikirana ibibazo by’umutekano bagaragaza ko imvugo zimwe zitangazwa n’abayobozi bo ku rwego rwo hejuru zagiye zishinja itsinda ry’Abatutsi bo muri RDC ibikorwa by’ubugambanyi cyangwa guhungabanya igihugu. Kuri bo, iyi mvugo irenze kure ibisobanuro bya politiki y’umutekano isanzwe, ahubwo ikaba ishobora gufatwa nk’uburyo bwo gushaka ibisobanuro byoroshye ku bibazo bigoye igihugu kimazemo igihe kirekire.
Inzobere mu by’uburenganzira bwa muntu zemeza ko gupfobya itsinda runaka, kurishinja mu buryo rusange no kubangamira ikiremwamuntu ari intambwe ikomeye iganisha ku ivangura n’ihohoterwa rishingiye ku moko. Iyo imvugo nk’iyo ikwirakwijwe n’inzego za Leta cyangwa igahabwa umwanya munini mu itangazamakuru rya Leta, ishobora guhinduka politiki itaziguye ifite ingaruka zirambye ku mibereho n’umutekano w’abaturage.
Ku rwego rw’akarere, amateka y’Ibiyaga Bigari agaragaza ko imvugo zihembera urwango akenshi ziba intangiriro y’amarorerwa akomeye. Ibyabaye mu bihe byashize bigaragaza ko iyo urwango rwinjiye muri politiki rukagira uburenganzira bwo kwigishwa no gusakazwa, imbibi z’ubwitonzi zirarenzwa, bigasiga inzego z’igihugu zitakigira ubushobozi bwo gukumira ihohoterwa rikabije.
Ku rwego mpuzamahanga, amajwi atandukanye akomeje gusaba RDC kwitandukanya n’imvugo zisebya cyangwa zigamije guheza itsinda iryo ari ryo ryose, no kongera kwiyemeza kubahiriza amahame mpuzamahanga arengera uburenganzira bwa muntu. Abafatanyabikorwa bayo mu by’umutekano n’iterambere bemeza ko ubumwe bw’igihugu, ubwenegihugu butavangura n’imiyoborere ishingiye ku butabera ari byo nkingi z’umutekano urambye.
Abasesenguzi baraburira ko iyo imvugo ihindutse intwaro ya politiki, igihugu gihungabana byihuse, haba mu mutekano, mu miyoborere no mu mubano wacyo n’amahanga. Guhagarika uru rugendo bisaba ubutwari bwa politiki, kugarura inshingano n’ubwigenge by’itangazamakuru, no guhitamo inzira y’ubumwe n’amahoro aho kwigisha abaturage urwango.
Mu gihe RDC ikomeje gushakisha ibisubizo ku bibazo biyugarije, amahitamo akorwa uyu munsi ku mvugo ikoreshwa mu buyobozi no mu itangazamakuru azagena isura y’igihugu ejo hazaza: yaba igihugu cyubaka ubumwe n’amahoro arambye, cyangwa igihugu cyemera ko politiki ishingiye ku rwango ihinduka igikoresho cyo kugena ahazaza hacyo.






