Trump yandikiye perezida wa Israel amusaba kugirira imbabazi Netanyahu
Perezida wa Leta Zunze Ubumwe za Amerika, Donald J. Trump, yandikiye Perezida wa Israel, Isaac Herzog, amwibutsa ko yagombye kugirira imbabazi Minisitiri w’Intebe Benjamin Netanyahu, kubera urubanza rumaze imyaka irenga itanu rumukurikiranyeho ibyaha bya ruswa n’ikoreshwa nabi ry’ububasha.
Mu ibaruwa yashyikirijwe ibiro bya Perezida wa Israel ku wa kabiri, itariki ya 11/11/2025, Trump yasabye ko Netanyahu “agirwa umwere byuzuye”, avuga ko urubanza rumaze igihe kirekire kandi ko “rushobora gukomeza kumutesha umwanya n’imbaraga yagakoresheje mu bibazo bikomeye igihugu gihanganye nabyo.”
Yagize ati: “Netanyahu ni Umuyobozi w’igihe cy’intambara, ukomeye kandi udacogora. Kumutererana muri ibi bihe by’intambara n’umutekano muke byaba ari ukwiyangiriza nk’igihugu.”
Trump yongeye kugaragaza ko yubaha ubucamanza bwigenga bwa Israel, ariko anenga urubanza rwa Netanyahu arwita “urwa politiki kandi rutari mu mucyo.”
Perezida Herzog asubiza: “Hari inzira ziteganywa n’amategeko”
Ibiro bya Perezida Herzog byemeje ko iyo baruwa yakiriwe, ariko byibutsa ko kugirira umuntu imbabazi bigengwa n’inzira z’amategeko zisobanutse neza mu gihugu cya Israel.
Mu itangazo ryasohowe, ibiro bye byavuze ko “imbabazi zitangwa gusa nyuma y’uko umuntu yasabiye imbabazi ku mugaragaro,” kandi akenshi zibanzirizwa n’urubanza ruba rwararangiye.
Ati: “Kugeza ubu, nta busabe bwa Minisitiri Netanyahu twakiriye, kandi nta gikorwa cya Perezida gishobora gukorwa hatubahirijwe amategeko.”
Benjamin Netanyahu, umaze imyaka irenga 15 ayobora Israheli mu bihe bitandukanye, akomeje kuburana ku byaha birimo ruswa, kwigwizaho umutungo no gukoresha ububasha nabi, ibyaha yahamijwe mu 2019.
Netanyahu we akomeje kuvuga ko ibyo aregwa ari “ibikorwa bya politiki bigamije kumusebya no kumukura ku butegetsi.”
Urwo rubanza rumaze imyaka irenga itanu ruregerwa mu rukiko rukuru rwa Yeruzalemu, kandi rukomeje gutera impaka mu banyapolitiki no mu baturage hagati y’abamushyigikiye n’abamurwanya.
Si ubwa mbere Trump asaba ko urwo rubanza ruhagarikwa. Mu kwezi kwa munani uyu mwaka wa 2025, yasabye ko “rurangizwa burundu”, avuga ko “Netanyahu ari umuntu w’intwari ukwiye gushimirwa aho gucirwa urubanza.”
Abasesenguzi bavuga ko iyi baruwa ari “uburyo bwa Trump bwo kugaragaza ubushake bwo gukomeza kugirana umubano wihariye na Netanyahu,” ariko nanone akaba ashyira Leta ya Amerika mu mwanya utangaje mu micungire y’ubutabera bw’igihugu cy’amahanga.
Abahanga mu mategeko ya Israel bavuga ko gusaba imbabazi kuri Netanyahu bidashoboka mu gihe urubanza rwe rukiri mu nzira, kuko amategeko ateganya ko imbabazi zitangwa nyuma yo kurangira k’uburenganzira bw’uburana.
Umwe mu banyamategeko baganiriye n’itangazamakuru yagize ati: “Perezida Herzog ntashobora gutanga imbabazi ku muntu utarasaba imbabazi cyangwa utarahamwa n’icyaha byemewe n’amategeko.”
Iyi baruwa ya Trump ishyirwa mu rwego rwo hejuru rw’umubano we n’umuyobozi bwa Israel, ariko nanone igaragaza kwivanga mu bijyanye n’ubutabera bw’igihugu cyigenga.
Abasesenguzi ba dipolomasi bavuga ko bishobora kugira ingaruka ku isura ya Amerika nk’igihugu gishyigikira ubutabera n’ubwigenge bw’amategeko. “N’ubwo Trump ashimangira ko yubaha ubutabera bwa Israel, kubivuga akabivanga n’igitutu cya politiki bigaragaza kwivanga kutajyanye n’amahame ya dipolomasi.”
Kugeza ubu, Perezida Herzog yavuze ko azubahiriza amategeko akurikije inzira zisanzwe, kandi ko nta cyahindutse ku rubanza rwa Netanyahu.
Icyakora, iyi baruwa ya Trump ishyizeho igitutu gikomeye kuri Leta ya Israel no ku bucamanza bwayo, mu gihe urubanza rwa Netanyahu rukomeje kuba kimwe mu bibazo bikomeye bya politiki n’ubutabera muri icyo gihugu.






